Kampanie dezinformacyjne w Polsce dot. EPBD wymagają przeciwdziałania z wykorzystaniem informacji opartych na faktach
W trakcie Forum EPBD.wise dotyczącego polityk, które odbyło się 19 czerwca 2024 r. w Warszawie, miały miejsce kluczowe dyskusje na temat wyzwań i szans wdrażania EPBD w Polsce. Urszula Zielińska, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, podkreśliła, że efektywność energetyczna ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności Polski i poprawy zdrowia publicznego, zwracając uwagę na potrzebę prowadzenia kampanii informacyjnych opartych na faktach w celu przeciwdziałania dezinformacji. Uczestnicy podkreślili znaczenie posiadania dokładnych danych na temat budynków i ich renowacji, zaangażowania interesariuszy, wykwalifikowanej siły roboczej i skoordynowanych mechanizmów finansowych, wzywając do wieloaspektowego podejścia w celu osiągnięcia celów EPBD i wspierania zrównoważonej przyszłości dla Polski.
Wieloaspektowe podejście niezbędne do osiągnięcia celów EPBD w Polsce
W polskim forum EPBD.wise w zakresie polityk udział wzięli także : Julien Tami, specjalista ds. polityk w DG ENER Komisji Europejskiej oraz przedstawicielki konsorcjum projektowego EPBD.wise: Rose Hartwig-Peillon z Efficient Buildings Europe i Francesca Conselvan z e-think.
Dezinformacja i zdrowie
Urszula Zielińska, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, w swoim przemówieniu inauguracyjnym przedstawiła pozytywne perspektywy powiązane z działaniami w zakresie modernizacji energetycznej budynków, podkreślając, że efektywność energetyczna ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności Polski i jest kluczowym celem rządu.
Zauważyła również, że energooszczędne budynki przyczynią się do polepszenia zdrowia i długowieczności obywateli. Co więcej, podkreślana była też potrzeba prowadzenia kampanii informacyjnych opartych na faktach, aby przeciwdziałać obecnym już w przestrzeni medialnej kampaniom dezinformacyjnym skierowanym przeciw Dyrektywie budynkowej (EPBD). Zofia Wetmańska z niezależnego think tanku Instytut Reform podkreśliła również potrzebę przeciwdziałania dezinformacji, odpowiedniego zaadresowania kwestii rosnących cen energii i uczynienia budynków zdrowszymi miejscami do życia.
W Polsce wsparcie finansowe dla wdrożenia EPBD obejmuje źródła takie jak Program Czyste Powietrze i Fundusz Modernizacyjny. Inwestycje są niezbędne, aby zapobiec katastrofie klimatycznej, a plany i fundusze są dostępne choć muszą być skuteczniej wykorzystywane.
Wyzwania dla wdrożenia
Dr Justyna Glusman z Fali Renowacji, stowarzyszenia będącego partnerem krajowym w projekcie EPBD.wise w Polsce, przedstawiła wyzwania dla skutecznego wdrożenia EPBD. Zidentyfikowane problemy obejmują brak publicznej własności instytucjonalnej, fragmentaryczne podejście i niewystarczającą koordynację.
„Istnieją niedociągnięcia w strategii komunikacji na temat EPBD i korzyści społecznych głębokiej modernizacji” — powiedziała Glusman. Potrzebne jest większe przywództwo na wysokim szczeblu: programy wsparcia są nieskuteczne ze względu na wiele źródeł wsparcia, w których obywatele mogą się łatwo pogubić, a także brak odpowiedzialności oraz systematycznych procedur monitorowania i oceny rezultatów.
Glusman jako problemy przytoczyła również niewystarczającą korelację między skalą i rodzajem wsparcia, a wynikami działań poprawiających efektywność energetyczną ze środków publicznych. Brak narzędzi wsparcia pozafinansowego, takich jak punkty kompleksowej obsługi beneficjenta, klasy energetyczne i zintegrowane repozytoria danych na temat budynków i ich stanu technicznego, dodatkowo utrudniają postęp. Potrzebne jest myślenie długoterminowe: rosnące koszty ogrzewania i zasilania budynków są w większości rozwiązywane za pomocą środków tymczasowych, takich jak bezpośrednie dopłaty, a nie długoterminowych rozwiązań.
Dane, zaangażowanie interesariuszy i środki finansowe
Podczas dyskusji uczestnicy podkreślili kluczową rolę edukacji, komunikacji i mechanizmów finansowych we wdrażaniu EPBD. Podkreślono również znaczenie dokładnych danych, zaangażowania interesariuszy i przeciwdziałania dezinformacji, wzywając do prowadzenia kampanii informacyjnych opartych na faktach w celu wspieranie zrozumienia wśród społeczeństwa. Podkreślono potrzebę wykwalifikowanej siły roboczej i zaangażowania samorządów lokalnych, a także konieczność jasnych i skoordynowanych systemów wsparcia finansowego.
Oczywiste jest, że osiągnięcie celów EPBD wymaga wielopłaszczyznowego podejścia, integrującego wysiłki legislacyjne, administracyjne i społeczne w celu wspierania zrównoważonej przyszłości dla Polski.
EPBD.wise powróci do Polski w 2025 r., aby w formule warsztatowej omówić wytyczne dotyczące świadectw charakterystyki energetycznej, krajowych planów renowacji budynków oraz minimalnych standardów charakterystyki energetycznej i krajowych trajektorii (artykuł 9) w przekształconej dyrektywie EPBD.
