Kilkanaście organizacji pozarządowych działających na rzecz transformacji energetycznej…
adminizer27 września 2023
O czym przeczytasz w tym artykule ?
1. Wymagane zmiany w programach wsparcia
2. Korzyści z kompleksowej modernizacji
3. Wsparcie europejskie modernizacji
Pandemia COVID-19 jest wyzwaniem dla wielu pokoleń. Wyzwaniem, które na naszych oczach wpłynęło i będzie wpływać na kondycję społeczeństwa i sytuację gospodarczą. Obserwujemy, że konieczne są środki i decyzje, które pomogą gospodarce w perspektywie krótko- i długoterminowej oraz zapewnią społeczeństwom zrównoważony rozwój.
Takimi działaniami są inwestycje w efektywność energetyczną budynków. Dlatego, że są podstawą dobrobytu, zdrowia obywateli oraz stanowią punkt wyjścia dla rozwoju innowacyjnych gałęzi gospodarki związanych m.in. z szeroko rozumianą energetyką w tym rozproszoną oraz technologiami IoT (ang. Internet of Things).
Potrzebne są zmiany w programach wsparcia
Należy docenić wiele działań zainicjowanych w ostatnich latach (np. Program „Czyste Powietrze”, wprowadzenie ulgi termomodernizacyjnej czy program „Mój Prąd”), związanych również z termomodernizacją, poprawą jakości powietrza zewnętrznego i zmniejszeniem ubóstwa energetycznego. Przedsięwzięcia te nie są jednak wystarczające.
Niezbędne jest poszerzenie i zintensyfikowanie inwestycji w obszarze głębokiej renowacji energetycznej budynków, realizowanej w sposób kompleksowy, z zachowaniem odpowiedniej kolejności działań oraz z uwzględnieniem funduszy unijnych i dopasowaniem instrumentów wsparcia finansowego do ekonomicznych możliwości beneficjentów.
Kompleksowa modernizacja obejmuje: eliminację strat energii przez przegrody zewnętrzne, poprawę efektywności energetycznej systemów technicznych budynków (ogrzewania, chłodzenia, wentylacji, ciepłej wody użytkowej oraz oświetlenia), wymianę źródła ciepła na wydajne i nieemisyjne. Jedynie tak spójne i wszechstronne podejście może doprowadzić do oczekiwanej redukcji zużycia energii i kosztów eksploatacji budynku, przyczynić się do poprawy jakości powietrza zewnętrznego i klimatu wewnątrz budynku, a więc w konsekwencji przełożyć się na komfort, jakość życia i zdrowie mieszkańców.
Większość życia spędzamy w budynkach
Zrównoważone budownictwo to nie tylko oszczędności energii, lecz również wzrost jakości życia poprzez poprawę komfortu i zdrowia, samopoczucia, a także produktywności mieszkańców. Renowacja istniejących budynków jest kluczowa, gdyż badania wykazują, że 90% naszego czasu spędzamy w budynkach . Pandemia dotkliwie uświadomiła nam, jak wielki wpływ na naszą kondycję fizyczną i psychiczną ma mieszkanie, dom, w którym przebywamy. Jeśli ze względu na stan techniczny nie zapewnia nam komfortu (termicznego czy akustycznego) i bezpieczeństwa, a jakość powietrza we wnętrzach jest na bardzo niskim poziomie – to nie ma mowy o dobrym samopoczuciu i zdrowiu. Należy także zwrócić uwagę na właściwie zaprojektowane i wykonane oświetlenie, co również oddziałuje na dobrostan ludzi, a to z kolei przekłada się bezpośrednio na produktywność, kreatywność i zdolność przyswajania nowych informacji.
Korzyści płynące z kompleksowej modernizacji budynków
Kompleksowa modernizacja budynków to ogromny potencjał do stworzenia setek tysięcy pełnoetatowych miejsc pracy w polskiej gospodarce, zarówno w samym budownictwie, jak i dodatkowych – w innych pokrewnych sektorach. Prace związane z modernizacją energetyczną budynków, które są rozporoszone na terenie całego kraju, to przede wszystkim bardzo duża szansa na rozwój lokalnych miejsc pracy. Kompleksowa termomodernizacja budynków mieszkalnych i niemieszkalnych może dać polskiej gospodarce prawie 300 tysięcy etatów przez okres następnych 30 lat. Aby uzyskać taki poziom tworzenia miejsc pracy należy zwiększyć co najmniej dwukrotnie tempo renowacji budynków. Będą to miejsca nisko-, średnio- i wysokokwalifikowane, co będzie miało pozytywny wpływ na ogólny poziom zatrudnienia.
Takie działania, wspierające zachowanie i tworzenie miejsc pracy, będą w Polsce bardzo potrzebne z racji wielu miesięcy zamrożenia gospodarki z powodu pandemii. Nie do przecenienia są także korzyści społeczne i zdrowotne płynące z dążenia do podniesienia efektywności energetycznej budynków. Czyste powietrze na zewnątrz budynków, komfort życia i pracy wewnątrz, a więc nasze zdrowie fizyczne i psychiczne to jeden ze skutków działań założonych przez Komisję Europejską w dokumencie „Zielony Ład” (styczeń 2020) oraz w strategii Fala Renowacji (października 2020).
Kierunki wskazane przez Komisję Europejską
Fundamentalne znaczenie dla postępu w zakresie efektywności energetycznej budynków mają „Zielony Ład” i strategia Fala Renowacji – dwa dokumenty Komisji Europejskiej. Na nich oparte są bowiem wytyczne do konstruowania budżetu unijnego i płynącego stamtąd dofinansowania dla krajów członkowskich zarówno w Krajowych Planach Odbudowy, jak i w nowej perspektywie unijnej na lata 2021-2027. Oto najważniejsze kierunki działań przewidziane w strategii Fala Renowacji, które będą objęte unijnych wsparciem podane na oficjalnej stronie Komisji Europejskie w Polsce:
- bardziej rygorystyczne przepisy, normy i informacje dotyczące charakterystyki energetycznej budynków w celu ustanowienia lepszych zachęt do renowacji w sektorze publicznym i prywatnym;
- zapewnienie dostępnego i dobrze ukierunkowanego finansowania, uproszczone zasady łączenia różnych źródeł finansowania oraz liczne zachęty do finansowania prywatnego;
- zwiększenie zdolności w zakresie przygotowywania i wdrażania projektów renowacji (pomoc techniczna dla władz krajowych i lokalnych);
- rozszerzenie rynku zrównoważonych wyrobów i usług budowlanych, w tym wykorzystanie nowych materiałów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody oraz zmienione przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i docelowych poziomów ponownego użycia i odzysku materiałów;
- stworzenie nowego europejskiego Bauhausu – interdyscyplinarnego projektu współkierowanego przez komitet doradczy zewnętrznych ekspertów reprezentujących naukowców, architektów, projektantów, artystów, planistów i społeczeństwo obywatelskie. Od chwili obecnej do lata 2021 r. Komisja będzie prowadzić szeroko zakrojony proces wielostronnej współpracy twórczej, a następnie w 2022 r. utworzy sieć pięciu ciał założycielskich Bauhausu w różnych państwach UE;
- opracowanie podejścia opartego na sąsiedztwie w przypadku społeczności lokalnych w celu rozpowszechnienia rozwiązań w zakresie odnawialnych źródeł energii i technologii cyfrowych oraz stworzenia obszarów o zerowym zużyciu energii, w których konsumenci stają się prosumentami sprzedającymi energię do sieci. Strategia obejmuje również inicjatywę dotyczącą przystępnych cenowo mieszkań w 100 dzielnicach.
